Naczelna Rada Pismoznawcza

Standardy pismoznawstwa

Naczelna Rada Pismoznawcza kształtując zbiór zasad badania i opiniowania, edukując w zakresie pismoznawstwa oraz propagując prawidłowe informacje o danej dziedzinie sprawuje pieczę nad należytym wykonaniem zawodu pismoznawcy. 

Z uwagi na brak jasnych kryteriów dotyczących całego procesu prowadzenia badań i opiniowania, począwszy od kwalifikacji osoby opiniującej, przez zasady prowadzenia badań czy elementów niezbędnych w raporcie z badań, skończywszy na odpowiedzialności autorów za sporządzane treści, w szeregu postępowań wydawane są także opinie wadliwe. Skutkuje to koniecznością powtarzania badań, przedłużaniem postępowania, trudu psychicznego i finansowego dla stron. Powodem tego są niezweryfikowane kwalifikacje osób wpisanych na listy biegłych, których wiedza i umiejętność opiniowania nie jest sprawdzona przez organ ekspercki danej dziedziny przed wpisem na listę bądź przed przedłużeniem ich kadencji. 

Atrakcyjność branży, powszechnie łatwy dostęp do różnych poziomów edukacji powoduje, że na rynku pojawiają się kursy, których jakości nikt nie weryfikuje, a osobom odpowiedzialnym za ocenę wystawianych przez nich dyplomów trudno jest ocenić rzetelność podmiotu prowadzącego takie kursy oraz stopień przyswojonej przez kursanta wiedzy. 

Kolejnym źródłem problemu wadliwości opinii jest fakt, że biegli, pomimo takiego wymogu dla kontynuacji kadencji, nie podnoszą kwalifikacji, które niezwykle często zdobyli nawet kilkadziesiąt lat wcześniej, gdy możliwości badawcze były skrajnie odmienne od tego, co oferuje współczesny rozwój nauki i technologii. Całokształt skutkuje wprowadzeniem w obieg postępowań, które nie zapominajmy – kształtują ludzkie losy, efektów wielokrotnie wadliwej pracy grafologów. 

Powyższe stanowisko znajduje swe odzwierciedlenie w
Raporcie Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka oraz Polskiej Rady Biznesu we współpracy z Rzecznikiem Praw Obywatelskich poświęconemu biegłym sądowym w Polsce.

A także w Raporcie NIK „Funkcjonowanie biegłych w wymiarze sprawiedliwości”.

Powołanie Naczelnej Rady Pismoznawczej było odpowiedzią środowiska faktycznych ekspertów pismoznawstwa, którzy zawodowo i naukowo zajmują się wyłącznie, a nie po godzinach, badaniem pisma ręcznego; którzy posiadają wykształcenie kierunkowe; którzy rozumieją potrzebę wdrożenia w kraju standardów obowiązujących dla danej dziedziny na świecie; którzy stale podnoszą własne kwalifikacje; którzy działają na rzecz usystematyzowania w Polsce kryteriów standardów badania pisma ręcznego i opiniowania, a tym samym nadania klarowności tej „mętnej” dziś dziedzinie.

W ramach opracowywania standardów eksperckiego opiniowania Naczelna Rada Pismoznawcza prowadzi cykliczne obrady, w wyniku których opracowywane są dokumenty mające na celu wyznaczenie zasad przeprowadzania badań, niezbędnych elementów raportu z nich (opinia), kryteriów dla oceny kwalifikacji osób opiniujących.

Powołanie Naczelnej Rady Pismoznawczej było odpowiedzią środowiska faktycznych ekspertów pismoznawstwa, którzy zawodowo i naukowo zajmują się wyłącznie, a nie po godzinach, badaniem pisma ręcznego; którzy posiadają wykształcenie kierunkowe; którzy rozumieją potrzebę wdrożenia w kraju standardów obowiązujących dla danej dziedziny na świecie; którzy stale podnoszą własne kwalifikacje; którzy działają na rzecz usystematyzowania w Polsce kryteriów standardów badania pisma ręcznego i opiniowania, a tym samym nadania klarowności tej „mętnej” dziś dziedzinie. 

W ramach opracowywania standardów eksperckiego opiniowania Naczelna Rada Pismoznawcza prowadzi cykliczne obrady, w wyniku których opracowywane są dokumenty mające na celu wyznaczenie zasad przeprowadzania badań, niezbędnych elementów raportu z nich (opinia), kryteriów dla oceny kwalifikacji osób opiniujących. 

W zakładce Vademecum Pismoznawcy  znajdują się opracowane przez NRP dokumenty stanowiące podstawy pracy pismoznawcy i eksperckiego opiniowania. NRP w ramach rozwoju dziedziny i ujednolicania ram merytorycznych wyznaczających standardy jakościowe badań pismoznawczych opracowała dotychczas:

Kodeks etyki pismoznawcy i zasad eksperckiego opiniowania

Wykaz cech graficznych pisma ręcznego

Wykaz graficznych cech pisma patologicznego

Wykaz cech graficznych paraf

Wykaz cech lingwistycznych

Protokół pobrania wzorów pisma ręcznego

Dokumenty te, w formie Uchwały Członków Ekspertów NRP, zostały przyjęte jako zasób wyznaczający podstawy merytoryczne, obowiązkowe w każdym rodzaju badań pismoznawczych. Analizy opracowane niezgodnie z nimi oznaczać będą pracę niepełną i niezgodną z wytycznymi merytorycznymi opracowanymi przez podmiot ekspercki. 

Powyższe ma na celu ujednolicenie ram merytorycznych, wyznaczenie standardów jakości pracy, ustalenie kryteriów poprawności badań i opinii. Etap ten jest kluczowy dla zapewnienia wykorzystywania w postępowaniach tylko tych dowodów w postaci opinii pismoznawczych spełniających kryteria pracy ekspertów, a także opracowanych kryteriów do oceny weryfikacyjnej gromadzonych dowodów. 

Zapewnienie powyższego znajduje się w szeroko pojętym interesie społecznym. Niezbędnym jest bowiem czuwanie nad owocami pracy, dotychczas wolnym od regulacji i nadzoru merytorycznego, przedstawicieli środowiska pismoznawców. Pozwoli to zmotywować do stałego podnoszenia kwalifikacji zgodnie z rozwojem nauki i technologii, a także przywrócić zaufanie społeczeństwa do postępowań i eksperckiej jakości zgłaszanych do ich toku dowodów.